Λαογραφικό Μουσείο Σαράφογλου: Τελικά θα γίνει μουσείο ή δε θα γίνει ;

Του Γιάννη Καμπούρη

Με όσα έχουν γραφεί τελικά δεν κατάλαβα και ας μας το πει κάποιος απλά και ξεκάθαρα, θα γίνει ή όχι το λαογραφικό μουσείο Σαράφογλου ; Το με "ολίγη" από μουσείο ας μην ξαναειπωθεί, γαργαλάει επικίνδυνα τη νοημοσύνη μας.

Και τελικά αν δε γίνει λαογραφικό μουσείο στην πόλη μας, ποιος είναι αυτός που θα χρεωθεί το βάρος αυτής της απόφασης ;

Και τι θα γίνει με τη συλλογή λαογραφικού υλικού  της ΚΕΠΑ και τις συλλογές που είναι σε εκκρεμότητα για δωρεά σε αυτή ;

Και στην ευκταία περίπτωση που θα γίνει μουσείο, ποιος θα επωμιστεί το κόστος δημιουργίας και  λειτουργίας του ;

Απαντήσεις ξεκάθαρες σε όλες τις παραμέτρους και χρονικά προσδιορισμένες, γιατί με τα λόγια "χτίζεις ανώγια και κατώγια".

Πληροφοριακά για το σύνολο των παρεμβάσεων που ήδη έγιναν στο κτίριο είχε εκδοθεί ειδική άδεια από την εφορεία νεωτέρων μνημείων, στη βάση αρχιτεκτονικής μελέτης για την λειτουργία του κτιρίου ως λαογραφικού μουσείου.

Στο σημείο αυτό να επισημάνω ότι η διαφωνία μου για το θέμα της παραχώρησης πέρα από την μεθόδευση που ακολουθήθηκε και κυριάρχησε, έχει και μια άλλη σημαντικότερη διάσταση που δυστυχώς επισκιάστηκε.

Η πόλη μας ως κοινωνικό σύνολο, απαρτίζεται από πολλές επιμέρους πολιτισμικές ομάδες, είναι ένα σύνολο από τους γηγενείς, τους Πόντιους, τους Βλάχους, τους Μικρασιάτες, τους Θρακιώτες και τόσους άλλους, αρμονικά δεμένους. Αυτό το αρμονικό δέσιμο, τη συνεισφορά όλων αυτών στην ιστορία και την εξέλιξη της πόλης μας οφείλουμε να αναδείξουμε. Είναι αυτοί που διαμόρφωσαν τη σημερινή εικόνα της πόλης μας, για την οποία όλοι καμαρώνουμε.

Αυτούς όλους οφείλουμε να τιμήσουμε και είναι το λαογραφικό μουσείο το "σημείο" όπου θα τιμηθούν, θα αποτυπωθεί και θα αναδειχθεί η συνεισφορά τους. θα τιμήσουμε την ίδια την πόλη μας συνολικά, όσους τα προηγούμενα χρόνια εισέφεραν σε αυτήν.

Στη λογική αυτή το λαογραφικό μουσείο που οφείλουμε στην πόλη μας, θα πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικό όλων μας, χωρίς αποκλεισμούς και αμετροεπείς αξιολογήσεις. 'Ένα μουσείο αντάξιο της πόλης μας και των ανθρώπων της, ένα μουσείο σημείο "σύνθεσης" που θα μπορούμε να επιδείξουμε και σε κάθε τρίτο, ικανό να έλκει με την αρτιότητα και το κύρος του, να διηγείται την τοπική μας ιστορία. Ένα λαογραφικό μουσείο δεν πρέπει να στηρίζεται σε μια ακαδημαϊκή απεικόνιση του παρελθόντος, αλλά να εξηγεί με βάση την επιστήμη και ειδικότερα την κοινωνική ανθρωπολογία την πορεία μας στο χρόνο.

Αυτό αποτελεί μια βαριά ευθύνη που αντικειμενικά δε μπορεί να σηκώσει κάποιος τρίτος τοπικός φορέας από μόνος του όσο ικανός και να είναι, ξεφεύγει από τις δυνατότητες του και ας με συγχωρεθεί που είμαι απόλυτος στο ζήτημα αυτό.

Αν λοιπόν δεχθούμε αυτή την προσέγγιση, τότε η ολοκλήρωση  του μουσείου αλλά και το κόστος λειτουργίας του, οφείλουν κατά κύριο λόγο να βαρύνουν το δήμο, που εκφράζει το σύνολο της τοπικής μας κοινωνίας.

Κρίνοντας μάλιστα από την εκφρασμένη επιθυμία για τη στήριξη του λαογραφικού μουσείου όλων των δημοτικών παρατάξεων που εκπροσωπούνται στο δημοτικό συμβούλιο, θεωρώ βέβαιη την αποδοχή του οικονομικού βάρους που συνεπάγεται αυτή η προσπάθεια. Άλλωστε όπως εκτιμώ το συνολικό κόστος της όλης προσπάθειας δεν θα συνεπάγεται μια ιδιαίτερη οικονομική επιβάρυνση για το δήμο μας, αναλογικά με τον προϋπολογισμό του. Για την υποβοήθηση της λειτουργίας του μουσείου, για τις επιμέρους δράσεις και πρωτοβουλίες που θα αναπτύσσονται στο πλαίσιο του, μπορεί να συγκροτηθεί παράλληλα και ένα νέο σχήμα με τη συμμετοχή όλων των συλλόγων που θα έχει ενεργό ρόλο πάντα με την αναγκαία επιστημονική υποστήριξη, θα θεσμοθετηθεί ως επιτροπή διαχείρισης λχ. Έτσι η ευθύνη για την επιτυχία του όλου εγχειρήματος θα  αποτελεί συλλογική ευθύνη όλων των συλλόγων, όπου θα μετέχουν ισομερώς. (εδώ η εμπειρία των συλλόγων φίλων μουσείων μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη).

Με τον τρόπο αυτό όλοι οι σύλλογοι θα θεωρήσουν δική τους την προσπάθεια, όπως και ουσιαστικά θα είναι και θα τη στηρίξουν.

Και λίγες σκέψεις ακόμα χωρίς να θέλω να κουράσω, άλλωστε η προηγούμενη επιλογή θα μας δώσει το περιθώριο για εμπλουτισμό της όλης προσπάθειας με πολλές ιδέες.

Το κτίριο όντας το μοναδικό εναπομείναν ολοκληρωμένο δείγμα βεροιώτικης αρχιτεκτονικής, - ενταγμένο πολεοδομικά στην παραδοσιακή συνοικία της Κυριώτισσας μπορεί να συνδυαστεί με την εκεί φιλοξενία με τη μορφή θεματικής έκθεσης, μέρους της συλλογής Μουτσόπουλου που αφορά τη βεροιώτικη αρχιτεκτονική. Παράλληλα στο μουσείο μπορεί να αναπτυχθούν και άλλες δραστηριότητες όπως λχ ύφανση, αγιογραφία κλπ, δραστηριότητες που θα μπορούν να αποφέρουν και ορισμένα έσοδα προς όσους τις ασκούν αλλά και προς το μουσείο και κυρίως να το ζωντανέψουν.

Βέβαια το όλο εγχείρημα έχει πολλά σημεία που είναι αναγκαίο να διασαφηνιστούν, αλλά πιστέψτε με αξίζει τον κόπο, γιατί όλοι μαζί θα διηγηθούμε την ιστορία μας, όλοι μαζί θα στεγάζουμε το κοινό μας παρελθόν κάτω από την ίδια - σημειολογικά αλλά και κυριολεκτικά - στέγη, το μουσείο μας.

Και μια παρένθεση. Σε ότι αφορά το λύκειο και το πρόβλημα στέγης που αντιμετωπίζει, ας το κρίνει ο δήμος μας ξέχωρα από το μουσείο και ας παρέμβει να το λύσει εκτιμώντας το συνολικά και πάντως όχι σε βάρος του μουσείου. Με την παραχώρηση του κτιρίου του λαογραφικού στο Λύκειο αντί να λυθεί το πρόβλημα του, δημιουργείται ένα μεγαλύτερο και να το θυμηθείτε δεν θα λυθεί τελικά ούτε το πρόβλημα της στέγασής του όπως το πιστεύουν.

Ας ξεφύγουμε επιτέλους από τα καθιερωμένα και ας ανοιχτούμε σε νέες πρωτοβουλίες κοιτώντας λίγο παραπέρα από το στενό μας κύκλο και το "πολιτικό" μας αύριο.

Και κλείνοντας επειδή ορισμένα σχόλια μου καταλογίζουν αδιαφορία για το θέμα, απλά να πω σε όλους αυτούς ότι δεν ήμουν το πολιτικό "αφεντικό" στην ιστορία. Θεσμικά εγώ εισηγούμουν και άλλα από αυτά γινόταν αποδεκτά και άλλα όχι και μεταξύ μας πολλά από αυτά, εγώ τα έλεγα, εγώ τα άκουγα. Η συγκεκριμένη ιστορία για να τελεσφορήσει και να γίνει το μουσείο, είναι ζήτημα καθαρά πολιτικής απόφασης και από ότι φαίνεται δεν υπάρχει προς το παρόν η πολιτική βούληση. Και επειδή τώρα που έφυγα, θα μου καταλογίζουν με ευκολία και για άλλα αδιαφορία, να ρωτήσω και κάτι άλλο. Εντάξει μέχρι εδώ, τώρα πια δεν είμαι το "εμπόδιο" ή ο άνθρωπος που αδιαφορεί, προχώρησε και πόσο για παράδειγμα η ιστορία με το μουσείο εκπαίδευσης ;