Τα Χριστουγεννιάτικα έθιμα της Ημαθίας

Χριστουγεννιάτικα έθιμα ζωντανεύουν αυτές τις μέρες και δίνουν την ευκαιρία σε μικρούς και μεγάλους να ταξιδέψουν σε άλλες εποχές και να περάσουν αξέχαστες στιγμές.

Στις ενότητες Ειρηνούπολης, Ανθεμίων και Δοβρά (Άγιο Γεώργιο, Αγία Μαρίνα) αναβίωσε την προπαραμονή των Χριστουγέννων (23/12) το έθιμο «Κόλντε». Οι κάτοικοι άναψαν φωτιές και πίνοντας κρασί φώναξαν «Κόλντε-κόλντε».

Μεγάλες φωτιές άναψαν και στα ορεινά της ενότητας Δοβρά. Στον Τρίλοφο είχαμε τα «Κόλιντα» και στην Φυτειά, το λεγόμενο «άναμμα των Κέδρων». Εκεί, στο κέντρο του χωριού μαζεύτηκαν τα κέδρα τα οποία στις 12 τα μεσάνυχτα άναψαν.

Ανήμερα των Χριστουγέννων στη Νάουσα αναβίωσε το έθιμο του Καρτσούνου. Οι κάτοικοι συγκέντρωσαν τεράστια κομμάτια κορμών σε κεντρικά και μη σημεία της πόλης, τα έβαλαν φωτιά και μαζεύτηκαν γύρω από τον καρτσούνο για ψήσιμο κρέατος, φαγητό και ποτό.

Στο Μακροχώρι ανήμερα των Χριστουγέννων αναβίωσαν τα «Ρουγγάτσια». Η λέξη Ρουγγάτσια προέρχεται από την λατινική ρούγα, που σημαίνει γυρίζω και μαζεύω χρήματα. Σκοπός των Ρουγγατσάρηδων ήταν να μαζεύουν χρήματα για το χτίσιμο εκκλησιών και σχολείων. Η αναβίωση του εθίμου ξεκινά από την εκκλησία όπου μια ομάδα Ρουγγατσάρηδων προσκυνάει, την διαβάζει ο παπάς και στην συνέχεια γυρίζουν χορεύοντας το χωριό. Το έθιμο Ρουγγάτσια αναβίωσε και σε αρκετά ακόμη χωριά της Ημαθίας.

Στις 27/12 στην Βέροια αναβίωσε το έθιμο των Μωμόγερων. Πρόκειται για ένα ποντιακό λαϊκό δρώμενο το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνια. Στο δρώμενο αυτό παρουσιάζεται η αναγέννηση της φύσης με την αλλαγή του νέου έτους και έχει σκοπό σάτιρας. Στο δρώμενο αναπαρίσταται η ιστορία του Κιτί Γοτσά. Στο έθιμο αυτό, παραδοσιακά μέρος των συμμετεχόντων φοράνε τομάρια ζώων όπως λύκων και τράγων ενώ άλλοι ντύνονται με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχουν την μορφή γεροντικών προσώπων.
Το δρώμενο λαμβάνει χώρα το όπου ο θίασος παραδοσιακά τριγυρνά στις αυλές των σπιτιών. Στο δρώμενο οι πρωταγωνιστές είναι τρεις, ο γέρος Κιτί Γοτσά, η νύφη και ο "αράπης". Η αλλαγή του χρόνου και η αναγέννηση της φύσης συμβολίζεται με τη νύφη η οποία φλερτάρει με τον νέο (ο νέος είναι ο χαρακτήρας "αράπης"). Στο δρώμενο εναλλάσσεται η απαγωγή της νύφης από τον νέο "αράπη" με τον γέρο Κιτί Γοτσά.
Οι Μωμόγεροι αναβιώνουν την Πρωτοχρονιά στο Ροδοχώρι.

Τέλος, στις 27, 28 Δεκεμβρίου σε διάφορα χωριά του νομού αναβίωσε το έθιμο της γουρουνοχαράς. Χοιρινά σφαχτάρια ψήθικαν σε υπαίθριο χώρο και ακολούθησε γλέντι με ψητά και κρασί.