Η "Μίεζα" Κοπανού αναβίωσε τα έθιμα "Κουκαράς" και "Χάσκα"

Ο πολιτιστικός σύλλογος Κοπανού «Η ΜΙΕΖΑ» ανέλαβε ακόμη μια πετυχημένη πρωτοβουλία για τη διάσωση και διάδοση εθίμων από το πάνθεον της πλούσιας πολιτιστικής μας παράδοσης. Την Κυριακή 5 Μαρτίου η αίθουσα του συλλόγου πλημμύρισε από τα χαμόγελα των παιδιών που συμμετείχαν στη βιωματική αναπαράσταση των εθίμων «Κουκαράς» και «Χάσκα», που με πολύ φροντίδα οργάνωσε ο χοροδιδάσκαλος του ποντιακού τμήματος κ. Βασίλης Ασβεστάς και η υπεύθυνη κα. Γιώτα Στάρχου. Τα παιδιά διασκέδασαν με την ψυχή τους και ταυτόχρονα βίωσαν τα δυο σημαντικά έθιμα του Πόντου και της Μακεδονίας, καθώς ήταν οι πρωταγωνιστές στην αναβίωση τους.

Ο «Κουκαράς», ένα ποντιακό έθιμο, ήταν το αντίστοιχο της κυράς Σαρακοστής. Πρόκειται για μια κατασκευή από ένα μεγάλο κρεμμύδι ή μία μεγάλη πατάτα πάνω στα οποία κάρφωναν, σε ημικύκλιο, εφτά φτερά είτε κότας είτε κόκορα, όπου τα φτερά συμβολίζουν τις εβδομάδες της νηστείας. Στη συνέχει το κρεμούσαν στο ταβάνι της μεγάλης κάμαρας την Καθαρή Δευτέρα τα ξημερώματα. Στο πρωινό ξύπνημα τα παιδιά αντίκριζαν με δέος τον κουκαρά να κρέμεται αλλά και να κινιέται στο ταβάνι. Αν δεν συμμορφώνονταν με το κράτημα της νηστείας τα φοβέριζαν ότι θα τα φάει ο κουκαράς. Κουνιόταν και περιστρέφονταν καθώς τον φυσούσαν με τρόπο οι μητέρες και αποτελούσε μεγάλο φόβητρο για τα μικρά παιδιά. Αφαιρούσαν ένα φτερό μετά το τέλος κάθε εβδομάδας μέχρι την πολυπόθητη μέρα του Άγιου Πάσχα.

Η «Χάσκα» είναι ένα αποκριάτικο έθιμο που τηρείται κυρίως στην περιοχή της Μακεδονίας, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Σύμφωνα με αυτό ο γεροντότερος της οικογένειας δένει μια κλωστή σε έναν πλάστη στην άκρη της οποίας δένεται ένα ξεφλουδισμένο βραστό αυγό .Όλοι κάθονται οκλαδόν σε γύρο και από την μέση ο παππούς κουνάει σαν εκκρεμές το αυγό στα στόματα των μελών της οικογένειας ,τα οποία έχουν δεμένα στην πλάτη τα χέρια τους και προσπαθούν να το πιάσουν με το στόμα. Η διαδικασία είναι πολύ διασκεδαστική γιατί δεν είναι εύκολο να φαγωθεί το αυγό. Όποιος τα καταφέρει όμως θεωρείται τυχερός. Το έθιμο της Χάσκας το επιβάλει η σαρακοστιανή επιταγή που λέει «με αυγό κλείνει το στόμα το βράδυ της απόκριας και με αυγό ανοίγει πάλι το βράδυ της Ανάστασης» και μας υπενθυμίζει τη νηστεία που πρέπει να τηρηθεί στο μεσοδιάστημα αυτό. Στο τέλος του εθίμου οι συμμετέχοντες ζητούσαν συγχώρεση ο ένας από τον άλλον, οι μικρότεροι ασπάζονταν τα χέρια των μεγαλυτέρων της οικογένειας (παππούς, πατέρας, νονός) και εύχονταν καλή σαρακοστή και καλή Ανάσταση.