Διακοπές και φέτος. Εδώ μπορεί η ΔΕΗ γιατί όχι και εμείς;

Γράφει η Μαρία Ξανθοπούλου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια

Αν και η Ελλάδα είναι τουριστική χώρα, δεν είμαστε έθνος με κουλτούρα και ιστορία διακοπών. Οι προπάτορές μας δεν είχαν την πολυτέλεια, τον χρόνο αλλά και τη διάθεση για διακοπές. Ίσως τελικά να μην γνώριζαν καν αυτή την συνήθεια που έγινε κυρίως γνωστή μέσα από τα ΜΜΕ, τον αστικό τρόπο ζωής και τις διαφημιστικές καμπάνιες μεγάλων εξωτερικών εταιριών. 

Σε πρόσφατη έρευνα στον ελλαδικό χώρο μιλάνε τα νούμερα από μόνα τους, 75% των ελλήνων δεν θα κάνουν δυστυχώς φέτος διακοπές. Η κρίση, η επονομαζόμενη οικονομική, δεν είναι όμως μόνο ελληνικό φαινόμενο. Είναι παγκόσμιο και ίσως δείχνει ότι χρεοκοπήσαμε όχι τόσο οικονομικά όσο πνευματικά. Ίσως μια λύση στο πρόβλημα θα ήταν η επανασύνδεση με το πνεύμα. Η αναβίωση αξιών και αρετών όπως το «μέτρο», ο «ανθρωπισμός», ο «σεβασμός», η «αλληλεγγύη», ο «αλτρουισμός», η «ισότητα», η «φιλομάθεια» κ.α. είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε.

Μην πτοήστε όμως υπάρχουν και οικονομικές λύσεις: Έγκαιρος προγραμματισμός, πακέτα ευκαιρίας, επίσκεψη στον τόπο καταγωγής, προορισμοί στην ενδοχώρα με μικρό κόστος, εναλλακτικές διαδρομές, ολιγοήμερες αποδράσεις, φιλικά – οικογενειακά σπίτια. Άλλωστε η σχέση του Έλληνα με την επαρχία δεν διακόπηκε ποτέ, και γιατί άλλωστε?

Στην πραγματικότητα, οι διακοπές πρέπει να κατανέμονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και να μην συσχετίζονται με συγκεκριμένες τουριστικές περιοχές, εποχές και modus vivendi. Το τελικό ζητούμενο είναι η ευτυχία και ειδικότερα η υποκειμενική αντίληψη της. Όλοι χρειαζόμαστε ένα διάλειμμα πολύ απλά από την ρουτίνα της καθημερινότητας, απ΄ όλα αυτά που κάνουμε και δεν μας αφήνουν χρόνο για τα ευχάριστα. Τα οποία για κάποιον είναι η κολύμβηση για άλλον η ορειβασία και για κάποιον τρίτο η άνεση να απολαύσει ένα βιβλίο ή να ακούσει απλά μουσική. Τρεις είναι οι ψυχολογικές μεταβλητές που επηρεάζουν τελικά τη στάση μας απέναντι στις διακοπές η προσμονή, η εμπειρία και οι αναμνήσεις. Το στάδιο της προσμονής, όσο και αν αυτό ακούγεται περίεργο, είναι το καθοριστικότερο, αλλά και το πιο ευχάριστο από τα υπόλοιπα δύο. Το πρόβλημα ξεκινά όταν οι ελπίδες υπερβαίνουν τις δυνατότητες και όταν η πραγματικότητα υπολείπεται της φαντασίας. Μερικές φορές οι πιθανές αναποδιές αποτελούν τις καλύτερες αναμνήσεις και πηγή για ατέλειωτες αφηγήσεις κατά την επιστροφή. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό δεν γίνεται αντιληπτό τη στιγμή που οι αντιξοότητες ταλανίζουν τους παραθεριστές. Κατά το στάδιο της ανάμνησης οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να εξιδανικεύουν τα θετικά στοιχεία των διακοπών τους και να υποβαθμίζουν τα αρνητικά. Οι επιστήμονες αποκαλούν το φαινόμενο αυτό ιδεατή μνήμη. Περιγράφει την αποσύνδεση των αναμνήσεων από τα συνοδευτικά συναισθήματα και εξηγεί γιατί οι περισσότεροι θεωρούν τις διακοπές ευχάριστες, ενώ ίσως δεν τις βίωσαν ως τέτοιες. Το συμπέρασμα σε κάθε περίπτωση είναι ότι η αναμονή και η ανάμνηση, περισσότερο από τις ίδιες τις διακοπές, είναι τα ισχυρότερα αναλγητικά, που μας ωθούν να σχεδιάζουμε τις επόμενες εξορμήσεις μας.

Κατά τη διάρκεια των διακοπών πολλοί εργαζόμενοι, υπό την πίεση του να περάσουν οπωσδήποτε ευχάριστα, επιτείνουν το άγχος τους, με αποτέλεσμα να μην απολαμβάνουν τις μικρές στιγμές ευτυχίας, αναμένοντας την πολυπόθητη ευχαρίστηση και αυτή να μην έρχεται.  

Η ευτυχία είναι στιγμές και καλό θα είναι όλοι να το θυμούνται αυτό. Έτσι εξηγείτε και το φαινόμενο, τα περισσότερα θετικά συναισθήματα να αναδύονται, όταν έχουν σχεδιαστεί μικρές εξορμήσεις. Οπότε μην αρνηθείτε προτάσεις φίλων ακόμα και για ένα Σαββατοκύριακο ακόμα και για μια Κυριακή!

Αφήστε έξω από τις αποσκευές σας αγχωτικές συνήθειες και αυστηρό προγραμματισμό. Οι ψυχολογικές αυτές αποσκευές, ειδικά των εργασιομανών, οδηγούν σε εμμονές και ιδεοληψίες που αναστέλλουν την ηδονή: Ψυχαναγκαστικές προσωπικότητες, που πανικοβάλλονται εάν δεν έχουν μεταφέρει όλη την οικοσκευή στις αποσκευές, που φρίττουν με την ιδέα πως δεν θα είναι εφικτή η ευρυζωνική σύνδεση στο απόμερο μέρος που θα επισκεφθούν και τους βλέπεις συνεχώς με ένα κινητό ψηλά στο χέρι, που νιώθουν προδομένοι από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας και απογοητευμένοι από την έλλειψη καταστήματος καλλυντικών στο παραμεθόριο νησί, απλώς ψάχνουν μια πρόφαση να μείνουν σπίτι τους και να αντισταθούν μέχρις εσχάτων στην αλλαγή.

Έρευνες δείχνουν ότι οι άντρες απολαμβάνουν τις διακοπές λιγότερο σε σύγκριση με τις γυναίκες και θα ήταν προθυμότεροι να τις τερματίσουν και να επιστρέψουν στη δουλειά τους. Από την άλλη οι γυναίκες συνδέουν το ύψος των χρημάτων που ξοδεύουν για διακοπές με την προσμονή της ευχαρίστησης που θα αντλήσουν. Η σύγχρονη καταναλωτική εποχή έχει επιβάλει μία άνευ προηγουμένου τυποποίηση στο στυλ των διακοπών. Αποφασίστε και φέτος κάντε απλά κάτι διαφορετικό. Πειραματίστε με τις αντοχές σας, πείτε στον εαυτό σας πχ «ναι φέτος θα πάρω μόνο σαγιονάρες και θα περάσω μια χαρά!!» Αφήστε τα 5 ζευγάρια πέδιλα στο σπίτι και αν ξεχάσατε τον φορτιστή… υπάρχουν πραγματικά ακόμα τηλεφωνικοί θάλαμοι!

Εν ολίγοις και συνοπτικά:

-Έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες από τις διακοπές σας, μην περιμένετε πολλά και τα λίγα θα ναι πιο ευχάριστα.

-Να μένετε σε επαφή με τα αληθινά αισθήματα και επιθυμίες σας. Εκφράστε τα ελεύθερα.

-Επιδιώξτε να διαθέτετε προσωπικό χρόνο για χαλάρωση.

-Πληροφορηθείτε για την ιστορία και τα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής που θα επισκεφθείτε. Να έρχεστε σε επαφή με τους ντόπιους. Επισκεφτείτε παραδοσιακά πανηγύρια και γάμους, διασκεδάστε!

-Διαβάστε ένα βιβλίο και αποφύγετε την τηλεόραση και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

-Ακούστε πολλή μουσική, επιδιώξτε τη φυσική άσκηση, περπατείστε στα σοκάκια, στα χωριά, στην παραλία.

-Κάντε νέες γνωριμίες, το ωτοστόπ είναι μια καλή ευκαιρία και μένει αξέχαστη.

-Μην προβείτε σε έξοδα, που υπερβαίνουν τις δυνατότητές σας. Δεν το χρειάζεστε αυτό το τσαντάκι!

-Μην ακολουθείτε τη μόδα. Επιλέξτε προορισμούς, που δεν απευθύνονται στη μάζα.

-Αποκοπείτε από όλα όσα σας αγχώνουν. Αποσυνδεθείτε με κάθε τρόπο και ξεχάστε τα e-mail τα κινητά, την εργασία. Μεριμνάτε μόνο για τη σημερινή μέρα και όχι για το αύριο. Ενημερώστε τους φίλους και τον προϊστάμενο ότι δεν θα είστε διαθέσιμοι για την περίοδο των διακοπών.

Μην το σκέφτεστε πολύ. Απλά φύγετε!!!