Άνοια, η σύγχρονη μάστιγα

Του Παντελή Μαϊόβη, Νευρολόγου, MSc, PhD*

Η άνοια αποτελεί σήμερα μια από τις αυξανόμενες σε συχνότητα καταστάσεις που συναντά κανείς σε ηλικιωμένους ανθρώπους. Χαρακτηρίζεται από προοδευτική επιδείνωση των νοητικών λειτουργιών του ατόμου σε συνδυασμό με έκπτωση της ικανότητας του ατόμου να λειτουργεί ικανοποιητικά και αυτόνομα στην καθημερινή του ζωή.

Καθώς ο πληθυσμός στις αναπτυγμένες χώρες ολοένα και γερνάει αφού αυξάνεται το προσδόκιμο επιβίωσης και ταυτόχρονα η υπογεννητικότητα έχει ως αποτέλεσμα να μην τροφοδοτείται ο πληθυσμός με νέα σε ηλικία άτομα, εκτιμάται ότι στα χρόνια που έρχονται τα περιστατικά άνοιας θα αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς. Ήδη, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περισσότεροι ασθενείς με άνοια από ότι με εγκεφαλικά επεισόδια ή καρκίνο του μαστού. Υπολογίζεται σήμερα ότι πάσχουν περίπου 35 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο από κάποια μορφή άνοιας και ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 90 εκατομμύρια το 2040. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 5 εκατομμύρια καινούργιες περιπτώσεις ή μια περίπτωση κάθε 7 δευτερόλεπτα! Στην Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία του 2005, υπολογίζεται ότι πάσχουν περίπου 140.000 άνθρωποι.

Καταλαβαίνει εύκολα κανείς ότι το κόστος της φροντίδας των ασθενών με άνοια είναι πολύ μεγάλο. Υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη δαπανώνται περίπου 160 δις Ευρώ κάθε χρόνο, ποσό που αντιστοιχεί στο 25% των συνολικών δαπανών για την υγεία. Σε παγκόσμιο επίπεδο η αντίστοιχη δαπάνη φτάνει στα 600 δις δολάρια, ίσο με το ΑΕΠ της 21ης ισχυρότερης οικονομίας του κόσμου! Ταυτόχρονα το φορτίο για τους συγγενείς και τους ανθρώπους που φροντίζουν τον ασθενή είναι πολύ βαρύ, τόσο σε οικονομικό και επαγγελματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο, καθώς ο ασθενής που πάσχει από άνοια χρειάζεται αυξημένη φροντίδα σε όλους τους τομείς και σε κάποια στάδιο ακόμα και πλήρη εξυπηρέτηση από κάποιο τρίτο άτομο.

Η άνοια, όπως προαναφέραμε, χαρακτηρίζεται από προοδευτική έκπτωση όλων των νοητικών λειτουργιών του ατόμου. Μπορεί να προκαλείται από πλήθος διαφορετικών αιτίων. Ένα μεγάλο μέρος των ανοιών οφείλεται στις λεγόμενες νευροεκφυλιστικές παθήσεις (Νόσος Alzheimer, Μετωποκροταφική Άνοια, Άνοια με Σωμάτια Lewy, κ.α.), που συνήθως εξελίσσονται με συνεχή επιδείνωση και μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο συμπτωματικά. Υπάρχουν όμως και πολλά είδη άνοιας που προκαλούνται από παράγοντες που αν αναγνωριστούν έγκαιρα και αντιμετωπιστούν κατάλληλα, μπορεί να αναστραφεί η εικόνα της άνοιας είτε πλήρως είτε μερικώς. Η έλλειψη βιταμίνης Β12, η έλλειψη φυλλικού οξέος, ένα αιμάτωμα στον εγκέφαλο, η κατάθλιψη, κάποιες μορφές επιληψίας, η άπνοια στον ύπνο είναι μερικά μόνο παραδείγματα περιπτώσεων όπου ο ασθενής που εμφανίζεται ως ανοϊκός μπορεί να βελτιωθεί με την έγκαιρη και κατάλληλη αντιμετώπιση.

Είναι προφανές ότι κλειδί στην καλύτερη αντιμετώπιση αλλά και πρόγνωση της άνοιας αποτελεί η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων από πολύ νωρίς και η αναζήτηση της κατάλληλης ιατρικής βοήθειας. Εξειδικευμένοι επαγγελματίες υγείας είναι υπεύθυνοι να θέσουν σωστά τη διάγνωση μετά από πλήρη έλεγχο του ασθενούς και να καταστρώσοουν ένα οργανωμένο σχέδιο αντιμετώπισης με όλα τα μέσα που διαθέτει σήμερα η επιστήμη. Είναι παράλληλα επιτακτική η ανάγκη της ενημέρωσης των συγγενών του ανοϊκού ασθενούς έτσι ώστε να γνωρίζουν τι αντιμετωπίζουν, να μπορούν να χειρίζονται τις πολύ δύσκολες καθημερινές καταστάσεις και να συνεργάζονται με τον θεράποντα ιατρό προς την κατεύθυνση της ορθολογικότερης και σωστότερης αντιμετώπισης της ασθένειας.

Καθώς η άνοια χαρακτηρίζεται από πολλούς ως η νέα μάστιγα αυτού του αιώνα, αποτελεί χρέος όλων η ευαισθητοποίηση στο πρόβλημα, η πλήρης ενημέρωση και η ανάληψη δράσεων ώστε να μπορέσουμε να ανακουφίσουμε το τεράστιο φορτίο που τελικά αντανακλά σε ολόκληρη την κοινωνία μας.

* Ο Παντελής Μαϊόβης Νευρολόγος, MSc, PhD, ασχολείται με τη διάγνωση και αντιμετώπιση των νευρολογικών παθήσεων. Ο ιατρός διατηρεί ιατρείο επί της οδού Βενιζέλου 13, στην Βέροια, στο οποίο

- Διενεργείται πλήρης νευροψυχολογικός έλεγχος (τεστ μνήμης), για την έγκαιρη διάγνωση αλλά και την παρακολούθηση της πορείας των νοητικών διαταραχών και της άνοιας.

- Διενεργείται πλήρης νευροφυσιολογικός έλεγχος με

• Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα για τη διάγνωση και παρακολούθηση ασθενών που εμφανίζουν επεισόδια απώλειας συνείδησης, επιληψία ή άνοια
• Ηλεκτρομυογράφημα για τη διάγνωση και παρακολούθηση διαταραχών του περιφερικού νευρικού συστήματος όπως σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, πολυνευροπάθειες, μυοπάθειες, ριζοπάθειες, μυασθένεια ή νοσήματα του κινητικού νευρώνα

Τέλος, στο ιατρείο γίνεται η διάγνωση και παρακολούθηση ασθενών με συχνές νευρολογικές παθήσεις όπως αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, κεφαλαλγίες, ιλίγγους, σκλήρυνση κατά πλάκας, νόσο Parkinson κ.α.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό.

Παντελής Μαϊόβης, Νευρολόγος, MSc, PhD
Βενιζέλου 13, Βέροια
Τηλ: 2331076475-6973040189
www.pliroforiodotis.gr/maiovis