Παρουσιάστηκε το νέο ημερολόγιο του Πολιτιστικού Ομίλου Ξηρολιβάδου

Η Δημοτική βιβλιοθήκη "Θ. Ζωγιοπούλου" σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Όμιλο Ξηρολιβάδου παρουσίασαν την Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου το Ημερολόγιο 2016 του Π.Ο.Ξ. με θέμα «Τα υφαντά των Αρμάνων/Βλάχων».

Προλόγισε η υπεύθυνη της Δημοτικής Βιβλιοθήκη Βούλα Κοτσάλου, Βιβλιοθηκονόμος, η οποία αναφέρθηκε στην ιστορία της υφαντικής. Η κα Κοτσάλου ανέφερε ότι η υφαντική ήταν από τις πρώτες τέχνες του ανθρώπου, η οποία κατέχει ξεχωριστή θέση στη ζωή του. Πέρα από τη χρησιμότητα των υφαντών, εκφράζεται μέσω αυτής και το καλλιτεχνικό συναίσθημα.

Έπειτα, τον λόγο πήρε ο Πρόεδρος του  Πολιτιστικού Ομίλου Ξηρολιβάδου, Αποστόλης Τσαμήτρος, ο οποίος ανέφερε ότι το νέο ημερολόγιο είναι το 4ο κατά σειρά που κυκλοφορεί από τον σύλλογο, κι αποτελεί συλλεκτική έκδοση. Τα κείμενα επιμελήθηκε ο ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας του ΑΠΘ κος Αντώνης Μπουσμπούκης. Ο κος Τσαμήτρος ενημέρωσε το κοινό για τις δράσεις που πρόκειται να πραγματοποιήσει ο σύλλογος από τη νέα χρονιά, τόσο στη Βέροια όσο και στο Ξηρολίβαδο.

Τέλος, ο Τσαμήτρος Γιάννης, Χοροδιδάσκαλος, παρουσίασε στοιχεία του ημερολογίου, όπως την κουρά και επεξεργασία του μαλλιού και την ύφανση. Παράλληλα προβλήθηκε οπτικό υλικό.

Ενημερωτικό σημείωμα από το ημερολόγιο

Το παρόν ημερολόγιο (2016) είναι το τέταρτο συλλεκτικό, που εκδίδει ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξηρολιβάδου και εντάσσεται μέσα στους στόχους της ανάδειξης των πολιτιστικών, λαογραφικών, ιστορικών και κοινωνικών στοιχείων του Ξηρολιβάδου.

Φέτος ο Όμιλος επέλεξε το Θέμα «Τα υφαντά των Αρμάνων – Βλάχων». Είναι ένα ελάχιστο δείγμα αναγνώρισης της υφαντικής τέχνης των Βλάχων, στην οποία - όπως είναι φυσικό -πρωτοστατούσε η βλάχα γυναίκα.

Τα υφαντά των Ξηρολιβαδιωτών - και γενικά των Βλάχων του Βερμίου και της Πίνδου - είναι σπάνια, διαχρονικά και υπερτερούν σε ποιότητα και σε συνδυασμό χρωμάτων και σχεδίων. Ακόμα και σήμερα, όσες οικογένειες έχουν την τύχη να διατηρούν τα παλιά εκείνα υφαντά, είναι προνομιούχες γιατί έχουν έργα τέχνης μεγάλης αξίας μέσα στα σπίτια τους.

Ο συγγραφέας Αστέριος Τζίμας στο βιβλίο του 'Σέλι, μια ακόμα Μέκκα των Βλάχων' μας πληροφορεί ότι στο Σέλι μέχρι το 1945 υπήρχαν πάνω από 800 αργαλειοί (κάθε σπίτι είχε και ένα αργαλειό). Τα τελευταία χρόνια, οι περισσότεροι αργαλειοί των βλάχικων οικογενειών δούλευαν βιοποριστικά, οπότε την παραγωγή τη διέθεταν οι ίδιοι στην αγορά ή στο παζάρι. Υπήρχαν και μερικοί που δούλευαν με παραγγελίες. Αργότερα βέβαια η οικιακή υφαντική εξελίχθηκε σε συγκροτημένη βιοτεχνία και (οι Βλάχοι πρωτοστάτησαν και στον τομέα αυτό).

Γενικά η υφαντική κατείχε μια σπουδαία θέση στην ελληνική οικιακή οικονομία, γιατί η τεχνική της δενόταν με την οικογενειακή ζωή, εξυπηρετούσε τις πρακτικές ανάγκες του σπιτιού και ήταν ωφέλιμη και ταυτόχρονα τιμητική ενασχόληση της γυναίκας. Γι’ αυτό ο αργαλειός θεωρήθηκε στη συνείδηση του λαού 'τιμή μεγάλη και τρανή' και υμνήθηκαν τα 'χρυσά χέρια' της υφάντριας. Έτσι το υφαντό έδειξε και δείχνει τις δημιουργικές δυνάμεις του λαού, την ευφυΐα του, την ψυχική του καλλιέργεια και την υψηλή αίσθηση και έκφραση του ωραίου. Άλλωστε, όταν κάποιος θέλει να επιδείξει και να επαινέσει ένα ύφασμα ή μια φορεσιά λέει: «Είναι υφαντό!!».

Πάντως, η επεξεργασία του μαλλιού, που οδηγεί στην δημιουργία υφαντών δεν είναι εφεύρεση των τελευταίων αιώνων. Ήταν μια διαδικασία που γίνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια. Άπειρα είναι τα ιστορικά-μυθολογικά ντοκουμέντα για το θέμα αυτό, ιδιαίτερα στον δικό μας ελληνικό χώρο από την αρχαιότητα (Όμηρος - Οδύσσεια, Ιλιάδα κλπ).

Ο Ξηρολιβαδιώτης ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ κ. Αντώνης Μπουσμπούκης και πάλι φέτος προθυμοποιήθηκε να συντάξει τα κείμενα του ημερολογίου του ΠΟΞ. Ο καθηγητής είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος στο θέμα των υφαντών των Βλάχων και αυτά που Θα διαβάσει ο αναγνώστης είναι πολύ σημαντικά γιατί ξετυλίγεται μπροστά του ένας συνοπτικός περιεκτικός και ενδιαφέρων -με εμπεριστατωμένα και πειστικά στοιχεία - συσχετισμός των μοτίβων υφαντών των Βλάχων (κηρύκειο, φτερωτός Αχελώος, διπλούς πέλεκυς) με την ελληνική αρχαιότητα.