Ομιλία του Π. Θεοδώρου στην Γκαλερί Παπατζίκου με θέμα "Πλανήτης Solaris: στα όρια του έρωτα και του θανάτου"

Η γκαλερί ΠΑΠΑΤΖΙΚΟΥ φιλοξενεί έναν κύκλο ανοιχτών ομιλιών του ψυχοθεραπευτή Πέτρου Θεοδώρου για τον έρωτα, τον σεξουαλικό πόθο και την αγάπη, με τον γενικό τίτλο: “...στους αιρετικούς της αγάπης: τα μάτια που με κοίταξαν”. Την Δευτέρα 21 Ιανουαρίου 2019, ώρα:19.00, PAPATZIKOU art-gallery, «Eκτός χάρτη» Ελ. Βενιζέλου 43, στην Βέροια θα πραγματοποιηθεί η ομιλία με τίτλο "Πλανήτης Solaris: στα όρια του έρωτα και του θανάτου".

"Ένα από τα βασικά θέματα των συναντήσεων μας, είναι ότι κάποιες φορές έρχεται αναπότρεπτα το τέλος μιας κατάστασης, μιας περιόδου ή η απώλεια ενός πραγματικά ή φαντασιωτικά αγαπημένου προσώπου. Και κάποιες από αυτές τις φορές, εξίσου αναπότρεπτα, η αδυναμία αποδοχής του γεγονότος του τέλους ή της απώλειας συνοδεύεται από συναισθήματα έντονης απόγνωσης - τόσο έντονης, ώστε ο μόνος δρόμος που απομένει είναι η άρνηση.

Τότε, η φυσική μας τάση να πηγαίνουμε μπροστά και η προσκόλληση στην άρνηση του τέλους, αλληλοεξουδετερώνονται και παράγουν μία τεράστια γκρίζα ζώνη μέσα μας.
Μια νεκρή ζώνη χωρίς ζωή, χωρίς κίνηση, έναν τεράστιο λεκέ που απλώνει σε όλο μας το είναι και το τυλίγει σε μία διαρκή ανακύκλωση χρόνου. Κι εμείς, μπαίνουμε σε μία κατάσταση προσομοίωσης ζωής, καρφωνόμαστε σε ένα μεταίχμιο χωρίς νοήματα, πράξη, συμμετοχή στα στοιχειώδη του κόσμου και της ζωής...

Όλα αυτά και άλλα πολλά δείχνονται με θαυμάσιο τρόπο στην ταινία “Solaris”, του Andrei Tarkovsky (από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Stanislaw Lem).

Έτσι, αυτό που επιχειρώ είναι το εξής:
παράλληλα με τα γεγονότα της ταινίας, μιλώ για τον έρωτα ως έναν τρόπο να υπερβαίνουμε την απόγνωση που γεννά μία θεμελιώδης συνειδητοποίηση στην ενήλικη ζωή μας:
...ότι από τη στιγμή που γεννιόμαστε, αφήνουμε για πάντα πίσω μας την αρχέγονη μήτρα που μας εμπεριείχε ως έμβρυα.
Και ότι αποκτούμε παράλληλα, τη σκληρή βεβαιότητα ότι όλα, κι εμείς μαζί τους, έχουν αρχή, μέση και αναπόφευκτο τέλος" αναφέρει ο ομιλητής.

Λίγα λόγια για την ταινία

Στην ταινία Solaris, του Andrei Tarkovsky “Solaris” (από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Stanislaw Lem), σε έναν μακρινό πλανήτη, είχε στηθεί σε τροχιά ένας διαστημικός σταθμός, προκειμένου να μελετήσει τις παράξενες ιδιότητές του. Ολόκληρη η επιφάνεια του πλανήτη Solaris ήταν ένας ωκεανός παχύρρευστου μάγματος, που με ασταμάτητες σκόρπιες εκρήξεις τιναζόταν, έφτιαχνε τεράστιους κρυσταλλοποιημένους σχημα­τισμούς ασύλληπτης και υπερρεαλιστικής ομορφιάς. Αυτοί οι κρύσταλλοι, ύστερα από λίγο, κατακερματιζόταν και βυθιζόταν πάλι στο μάγμα.

Οι άνθρωποι στο διαστημικό σταθμό είχαν ενδείξεις, πως όλη αυτή η χωρίς προηγούμενο μεγαλόπρεπη διαδικασία, ήταν κάποια εκδήλωση ζωής, παρότι δεν μπορούσαν να βρουν κανέναν αντιληπτό κανόνα στην ακατάπαυστη δραστηριότητα του Solaris. Σκέφτηκαν πως ο πλανήτης ολόκληρος ήταν ένα είδος όντος, μία ακατανόητη μορφή ζωής και εξέπεμπαν διαρκώς σήματα στην επιφάνειά του, για να επικοινωνήσουν.

Ο πλανήτης όμως έμενε σιωπηλός. Ύστερα από λίγο καιρό, αντιλήφθηκαν πως ο Solaris όντως έστελνε κάποιο σημάδι, μόνο που δεν είχε να κάνει με κάποια γλώσσα. Ο πλανήτης υλοποιούσε μπροστά στα μάτια τους όνειρα αλλά και σημαντικά πρόσωπα στη ζωή του καθενός τους, που είχαν πεθάνει ή απομακρυνθεί - κάτι που ανέτρεπε τελείως την ψυχι­κή τους ισορροπία, με διάφορες εξαιρετικά δραματικές συνέπειες.

Η ταινία είναι εξαιρετικά γυρισμένη - αν και για πολλούς, πολύ αργή και κουραστική για τα γούστα της εποχής μας.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από γούστα, για μένα, η ταινία αυτή έγινε ένας θαυμάσιος καμβάς επάνω στον οποίο μπορεί να κεντηθεί όλη η σπαραχτική υπαρξιακή διάσταση του αναπόφευκτου θανάτου των ερώτων μας και το δράμα του περάσματός μας σε μια «άλλη» ηλικία και αναπτυξιακή φάση.